Geen zwerfafval – het recht van de natuur

Er verschijnen de laatste tijd steeds meer artikelen over de rechten die onze natuur zou moeten hebben. Deze rechten kunnen bijdragen aan het behoud van biodiversiteit. Het wordt gezien als de grootste uitdaging van de 21e eeuw. En dan te bedenken dat het grootste deel van deze eeuw nog toekomst is.

Een toekomst, zoveel is wel duidelijk, die niet zal worden bepaald door techniek. Want techniek laat het afweten als het gaat over massavernietiging van ecosystemen welke worden gevormd tussen planten en dieren. We kennen allemaal wel de beelden van de boskap in het Amazonegebied en de sterfte van de koraalriffen.

Is het wel ver weg?

Het lijkt ver weg die andere kant van de wereld en wellicht ben je er nog nooit geweest en wellicht ga je er ook nooit naar toe. Maar toch ben ook jij een betrokkene. De kans is groot dat ook jij producten of grondstoffen gebruikt die uit deze gebieden komen. Dit kan voedsel zijn, maar ook de grondstof voor houten kozijnen in jouw woning.

Wat kwetsbaar is moet je beschermen.

Sta je er bij stil hoe belangrijk en kwetsbaar onze natuur is, dan kun je dichter bij huis kijken. Iedereen kan met eigen ogen aanschouwen wat het menselijk handelen heeft voor invloed heeft. Groningen wordt vaak in een adem genoemd met de winning van aardgas. En wie kent de beelden uit de jaren 80 van de vorige eeuw nog van Lekkerkerk. Zomaar 2 voorbeelden die gevolgen laat zien van menselijk handelen en de gevolgen op langere termijn.

Wereldwijd beginnen overheden er van doordrongen te worden dat er iets moet worden gedaan om de natuur te beschermen. De natuur moet worden gezien als een gesprekspartner. De natuur moet een stem worden gegeven. Er moeten zogenaamde governance modellen ontstaan waarin wordt geregeld wie beslist over de natuur, wie toezicht en controle uitvoert. Dit bekeken vanuit de natuur en niet (alleen) vanuit het economisch gebruik, wat nu (nog) vaak het geval is. Gebieden zijn vaak overgeleverd aan het beleid van de eigenaar van een gebied. Hierbij speelt het economisch belang vaak een grotere rol dan het ecologisch belang.

Succesvolle gebieden.

Er zijn wereldwijd al succesvol gebieden waar de natuur wordt gezien als die gesprekspartner. Dit gebied wordt gezien als een juridisch onderwerp en niet langer als een voorwerp. Een pakkend voorbeeld is de Whanganui Rivier (Te Awa Tupua – rivier van heilige kracht) in Nieuw Zeeland. Deze stroomt door het woongebied van de Maori stammen. Zij zien de rivier als een levend wezen, een voorouder en bron van leven. Zij voelen zich verantwoordelijk mede door de verbondenheid met de rivier.

In Nederland is onlangs door het INNO-Fonds van het Wereld Natuur Fonds een bijdrage aan de Nyenrode Business Universiteit toegekend. Hiermee wordt een onderzoek mogelijk naar de introductie van de “Rights of Nature” in Nederland. In aanvang zal dit worden bekeken voor het waddengebied. Maar er wordt aangegeven dat er ook relevantie is voor bijvoorbeeld de Biesbosch.

Als de natuur een stem heeft.

Op het moment dat een natuurgebied een stem heeft zal hij gehoord en gewaardeerd worden. Er moet dan rekening worden gehouden met de rechten van dit natuurgebied. Wellicht zal dit ook invloed hebben op het voorkomen van vervuiling en het verwijderen van zwerfafval.

Laten we de wens uitspreken dat het onderzoek van Nyenrode Business Universiteit in een ongekende stroomversnelling te recht komt en de resultaten binnen enkele jaren zichtbaar worden. Want wie wil geen mooie toekomst voor de steeds schaarser wordende natuur?